W obecnej sytuacji zagrożenia epidemicznego osoby, które mogą sobie na to pozwolić, pracują zdalnie, z domu. Z troski o zdrowie nas wszystkich zalecamy by również psychoterapię przenieść tymczasowo w przestrzeń online.
W związku z tym wiele osób ma obawy, wątpliwości i pytania dotyczące tego, jak miałaby wyglądać psychoterapia online. Poniżej przedstawiamy odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania (FAQ).
Obawiam się, że nie będzie tak samo skuteczna jak tradycyjna forma terapii w gabinecie
Terapia w formie internetowej prowadzona jest od przynajmniej kilkunastu lat i dorobiła się już licznych badań, które potwierdzają jej skuteczność. Badania donoszą o porównywalnej skuteczności dla wielu problemów m.in. zaburzeń lękowych, depresyjnych, czy bezsenności, a przebieg terapii jest taki sam niezależnie od tego czy odbywa się w gabinecie czy za pośrednictwem komunikatora. Terapeuta również zadaje prace osobiste, które mogą być wykonywane w warunkach domowych, a następnie na bieżąco są wspólnie omawiane. W dalszym ciągu są realizowane cele terapeutyczne. Pomiędzy spotkaniami online klient otrzymuje od terapeuty (najczęściej na maila) materiały elektroniczne: literaturę na temat omawianych problemów, ćwiczenia, notatki z sesji, filmiki psychoedukacyjne.
Nie mam warunków w domu, prywatności, by rozmawiać online z terapeutą
To ważna obawa. W końcu rozmawiając z terapeutą na wrażliwe tematy oczywiste jest, że chcemy czuć swobodę, komfort i prywatność. Warto jednak w takich sytuacjach szukać rozwiązań wystarczająco dobrych, zamiast idealnych. Co mogłoby być tym rozwiązaniem wystarczająco dobrym? Wzięcie laptopa lub telefonu i pójście do auta, gdzie można w spokoju i prywatnej przestrzeni przez 50 minut odbyć sesję z terapeutą online (wiemy, że niektóre osoby tak właśnie sobie radzą), pójście do ogrodu, łazienki, sypialni. Poproszenie o pomoc domowników, znajomych, by zaopiekowali się przez godzinę dziećmi. Rozmowa w godzinach, w których czujemy większy komfort np. późniejszy wieczór? Inne pomysły? W ramach ćwiczenia można się zastanowić i stworzyć taką listę, co jest rozwiązaniem idealnym, co wystarczająco dobrym, a co jest pomysłem nie do zaakceptowania.
Przez jaki komunikator odbywa się rozmowa?
Stresują mnie kwestie techniczne, nie mam Skype od 2003 roku, jak to będzie wyglądać?
Co jeśli zatnie się Internet, czy pierwszy mam się odezwać do terapeuty?
To również częsta obawa. Mówiąc o terapii online mamy dzisiaj naprawdę wiele możliwości. Terapia online może odbywać się za pomocą Skype, Messenger Wideo, Zoom, Whatsapp, Face Time (na telefonach iPhone) oraz tradycyjnego połączenia telefonicznego. Wybór jest kwestią indywidualną i wspólnie uzgadnianą z terapeutą. Niektóre osoby korzystają z słuchawek w trakcie takich sesji i czują wówczas większy komfort. Zawsze możesz zapytać swojego terapeutę, czy on może się pierwszy do Ciebie odezwać kilka minut przed planowaną sesją. Warto również wcześniej sprawdzić, czy dobrze działa nam preferowany komunikator (samemu lub np. łącząc się ze znajomym, rodziną). Jeśli chodzi o Internet, jeśli nie masz zbyt dobrego łącza możesz skorzystać z Internetu z telefonu i na czas sesji udostępnić swoje łącze. Oczywiście, że czasami zdarza się, że na chwilę stracimy połączenie, wtedy terapeuta na pewno zadzwoni jeszcze raz. Kiedy z jakichś powodów technicznych sesja zaczyna się po czasie, terapeuta może zaproponować przedłużenie sesji o te kilka minut następnym razem, kiedy w tym momencie nie jest to możliwe.
Wolę kontakt na żywo, sesja online budzi we mnie niepokój, wydaje się czymś bardziej powierzchownym, gorszym, niż tradycyjna w gabinecie
Bardzo powszechna obawa. Warto się temu przyjrzeć. Oczywiście, że kontakt na żywo a online nieco się różni.
Pewnie można to porównać do spotkania z bliską osobą na żywo, a rozmowy z nią przez telefon lub za pomocą wideo. Jasne, że to nie jest to samo. Jednak są sytuacje, kiedy kontakt online jest dobrą alternatywą i daje możliwość bycia razem, zwłaszcza wtedy, kiedy aktualnie nie ma innych możliwości. Podobnie z terapią. Zawsze podkreślamy, że my również jako terapeuci preferujemy kontakt na żywo.
Rozmowa online to nadal rozmowa człowieka z człowiekiem i dlatego odbieramy ją jako prawdziwą i znaczącą. Terapeuta ma tę samą wiedzę i te same umiejętności, niezależnie czy prowadzi terapię online czy terapię w gabinecie. Kiedy rozmawiasz z terapeutą za pomocą wideo również widzisz jego mimikę, reakcje ciała. Zarówno Ty możesz się do tego odnieść, tak samo terapeuta może zapytać Cię, że właśnie zauważył pojawiający się smutek na Twojej twarzy i w tonie Twojego głosu. Doświadczenia terapeutów wskazują, że klienci po takiej pierwszej sesji online tylko na początku odczuwają pewien dyskomfort i niezręczność, a już pod koniec stwierdzają, że nie zwracali aż takiej uwagi na fakt, że to sesja online.
Chciałem terapii na żywo, a nie online, to nie do końca spełnia moje oczekiwania
Terapia online jest zalecana w wyjątkowych sytuacjach. Kiedy ktoś nie ma możliwości obecnie korzystać ze wsparcia na żywo (poziom lęku jest zbyt duży, mieszka w innym kraju, mieście). Również teraz obecna sytuacja jest sytuacją wyjątkową i tymczasową. Nie wiemy jednak, ile potrwa. Tolerowanie niepewności bywa jedną z trudniejszych rzeczy w życiu. Warto wówczas terapię online potraktować jako bezpieczną i profesjonalną formę pomocy w czasie zagrożenia epidemicznego. Dobrą i tymczasową alternatywę na ten wyjątkowy czas. Dać sobie szansę oraz szukać wystarczająco dobrych, nieidealnych, rozwiązań. Kiedy sytuacja na to pozwoli, będzie możliwość powrotu do sesji w gabinecie i kontynuowania terapii na żywo.
W jaki sposób mogę zapłacić za sesję online?
To również ważne, wydawałoby się prozaiczne i niezręczne, pytanie. Płatność realizuje się zazwyczaj po konsultacji w formie przelewu. Terapeuta wyśle nam konkretne dane do przelewu. Warto również o to pytać wprost konkretnego terapeutę. Czasami indywidualnie ustala się sposób płatności za sesję. Terapeuta chętnie odpowie na wszystkie tego typu pytania i obawy.
Kiedy mogę skorzystać z terapii online? W jakiego rodzaju problemach?
Terapia online jest skuteczna przy wielu trudnościach, między innymi: w depresji, w zaburzeniach lękowych, bezsenności, pracy nad nieśmiałością, asertywnością, relacjami z innymi. Możesz z niej skorzystać wtedy, kiedy chcesz kontynuować dotychczasową rozpoczętą pracę, jak również wtedy, kiedy potrzebujesz doraźnej pomocy, bo trudno jest Ci się zaadoptować do obecnej sytuacji.
Jako terapeuci wierzymy, że pomimo dystansu fizycznego, jest możliwa przestrzeń do spotkań, gdzie rozmawiamy, wspólnie pochylamy się nad problemami, dążymy do szukania zadowalających rozwiązań problemów i trudności, gdzie również jest miejsce na uczucia i niepewność.
Czy mogę umówić się na pierwszą wizytę online do lekarza psychiatry?
Tak, istnieje taka możliwość. W naszym gabinecie przyjmuje lekarz specjalista psychiatrii Andrzej Hoc, który zajmuje się pełną diagnostyką oraz farmakoterapią. By umówić się na wizytę kliknij w rejestrację wizyt lub napisz bezpośrednio do specjalisty maila lub smsa. W tracie pierwszej konsultacji lekarz zapozna się z Twoimi trudnościami, będzie Ci zadawał pytania, ale również odpowie na Twoje pytania i wątpliwości. Śmiało pytaj o to, co Cię niepokoi lub nurtuje. Możesz też przed taką wizytą zapisać sobie najważniejsze nurtujące Cię pytania, by czuć się mniej niezręcznie w trakcie konsultacji.
Czy to dobry czas na rozpoczęcie terapii (online) teraz? Czy lepiej rozpocząć ją później, kiedy pandemia minie?
To pytanie, które może budzić wątpliwości. Oczywiście nie ma na to jednej dobrej odpowiedzi. Czasami taka wyjątkowa, trudna sytuacja, jak obecnie, może powodować różne napięcia, emocje, konflikty, kryzysy. Może nasilić się lęk o zdrowie, który przeszkadza w codziennym funkcjonowaniu, nadmierna bliskość z innymi członkami rodziny lub partnerem, dziećmi nagle może okazać się wyjątkowo trudna i ambiwalentna. Czasami taka trudna sytuacja, gdzie zawodzą dotychczasowe sposoby radzenia sobie, może być bodźcem, by zgłosić się na konsultację i skupić na rzeczach, na które wcześniej nie było czasu, miejsca. Zawsze na początku terapeuta przeprowadza wstępną konsultację, na której zapozna się z Tobą i Twoimi trudnościami i wskaże Ci potencjalne możliwości dalszej pracy. Czasami może być to konsultacja z psychiatrą, czasami 6 sesji z terapeutą, a czasami praca na 2-5 miesięcy.
Warto dzielić się obawami z terapeutą, zadawać mu pytania, które może tutaj nie padły, mówić szczerze o swoich niepokojach, odczuciach, nawet, jeśli wydają się błahe i niepoważne. Tylko dzięki szczerej komunikacji jest możliwe wspólne znajdywanie wystarczająco dobrych, niekoniecznie idealnych rozwiązań, dzięki którym możliwe będzie kontynuowanie psychoterapii, a tym samym zadbanie o siebie. Z pewnością terapeuta chętnie wysłucha Twoich obaw i się do nich odniesie, a pytania wcale nie wydadzą mu się dziwne i nie na miejscu. Śmiało pytaj i szukaj wspólnie z terapeutą dobrych dla was obu rozwiązań. Jeśli nie czujesz się komfortowo by zadzwonić, najpierw możesz napisać maila lub wiadomość na telefon.
Opracowanie: Magdalena Oleśniewicz
